Hendrik
Jan |
|
|
Vader
en zoon Hendrik Jan waren lange tijd hoofdbewoners van de Strookappe familie.
Hendrik Jan senior werd geboren in 1853 en Hendrik Jan junior overleed
in 1968 en daarmee was “Hendrik Jan” ruim 115 jaar een bekende
naam van de Strookappe familie die altijd aan de Emsbroekweg is blijven
wonen. Senior begon er op een gegeven moment te boeren en junior is er
zijn hele leven landbouwer geweest. Zij zijn daarmee de boegbeelden van
de boerenfamilie uit Harfsen welke uiteindelijk tot de grootste Strookappe
tak zou uitgroeien. Een speciale pagina voor deze heren, en met name voor
Junior, is daarom zeker op zijn plaats! |
|
|
Hendrik
Jan Strokappe sr. |
|
Hendrik
Jan wordt geboren op 23 maart 1853 en is daarmee de vijfde zoon van Jan
Strokappe en Fenneke Achterkamp. Hij werkte o.a. voor de boeren Haijtink
en Hietveld in Harfsen, Enserink, Hendrik ten Have op Nijenhuis en Jan
Derk Hoekman op Het Oonk in Almen en Lammert Nijenhuis op boerderij Mussenberg
in Groot Dochteren waar hij van april 1868 tot september 1869 ook inwoonde.
Hendrik Jan werd in 1873 vrijgesteld van militaire dienst omdat hij onder
de maat was. Hoe groot Hendrik Jan was is niet bekend, maar waarschijnlijk
niet groter dan 1.58 meter. Hij trouwt op 12 november 1881 met de 21-jarige
Hendrika Muil en is op dat moment nog dagloner van beroep. Getuigen van
het huwelijk zijn Gerrit Kiffer (oom van Hendrika, maar genoemd als oom
van Hendrik Jan), Jan Hendrik Muil (broer van Hendrika), Jacob Meijers
(gemeenteveldwachter) en Johannes ten Velde, kleinzoon van Gerrit Jan
ten Velde die vader Jan Strokappe hielp De Kleine Strookappe te bouwen.
Opmerkelijk is dat Jan Strokappe de huwelijksakte niet ondertekent en
verklaart niet (meer) te kunnen schrijven. |
|
Als
opvolger van de boerderij blijft Hendrik Jan wonen aan Erve Strookappe
en blijft er werken op de boerderij van zijn ouders. Het is echter pas
in 1896 dat Hendrik Jan voor het eerst als landbouwer wordt geregistreerd,
daarvoor was hij ook nog arbeider. Hendrik Jan en Hendrika krijgen zes
kinderen: |
|
1. |
Jan |
15-01-1883 |
|
|
2. |
Albert |
14-10-1886 |
3. |
Hendrik
Jan |
24-09-1890 |
4. |
NN (M) |
31-12-1893 |
5. |
NN (V) |
21-03-1896 |
6. |
Egbert |
24-03-1897 |
|
|
|
Over
de eerste drie kinderen hierna meer. Over de laatste drie kinderen
kunnen we helaas kort zijn, want deze zijn allemaal bij of kort
na de geboorte overleden. De eerste twee kinderen, een zoon en een
dochter worden levenloos geboren en het derde kind, Egbert, leeft
9 dagen en overlijdt op 2 april 1897. Al deze kinderen zijn begraven
op de begraafplaats in Almen.
|
|
Wat
heel bijzonder is dat de oudste zoons Jan en Albert nog worden geboren
als Strokappe met enkel O en de jongste zoons Hendrik Jan en Egbert
de naam Strookappe met dubbel O krijgen. Dit is van groot belang
voor de schrijfwijze van de naam die uiteindelijk Strookappe zal
worden m.u.v. oudste zoon Jan. Meer hierover op de Stroøkappe
pagina. De handtekening hierboven komt uit een akte van 1897 toen
Hendrik Jan zijn naam met dubbel O schreef wat hij vanaf 1887, na
het overlijden van zijn vader Jan Strokappe, is gaan doen. Zijn
geboortenaam is wel Strokappe met één O. |
|
|
|
Op
12 november 1931 waren Hendrik Jan en Hendrika 50 jaar getrouwd
en werd bijgaande foto gemaakt. Het is de oudste familiefoto van
de familie Strookappe aan de Emsbroekweg. De familie had het niet
zo breed en geld voor een fotograaf was er niet. Gelukkig werd er
voor deze gelegenheid een uitzondering gemaakt. Hoewel ... het was
de plaatselijke bakker Gert Golstein die deze foto maakte! Als tegenprestatie
voor de vele broden die hij heeft kunnen verkopen aan de Strookappes,
zullen we maar zeggen.
Op deze foto staan vele personen die tot nu toe nog niet zijn besproken,
maar ik stel ze toch alvast maar even voor: Zittend v.l.n.r. : Hendrik
Jan junior met dochter Gerritdina, Heintje Stoelhorst met kinderen
Hein en Hendrika Johanna, oom Albert, Hendrik Jan senior en Hendrika
Muil. Staan v.l.n.r. de kinderen Hendrik Gerrit, Alberta, Jan, Gerrit,
Hendrika, Hendrik Jan en Evert Johan. Te zien zijn dus 10 van de
uiteindelijk 15 kinderen. Twee eerder overleden en drie nog te geboren
kinderen ontbreken op deze foto, welke is genomen aan de voorzijde
van de oude boerderij. |
|
|
Het
gouden huwelijk van Hendrik Jan en Hendrika haalde ook het Deventer
Dagblad. In het artikel is te lezen dat het echtpaar altijd hard
heeft gewerkt en het werk nog steeds niet schuwen. Maar op 12 november
1931 even niet, die dag werd er feest gevierd op Erve Strookappe! |
|
|
|
Hendrik
Jan senior was geen gemakkelijke man. Zijn karakter wordt omschreven als
dominant, streng, eigenwijs en ondeugend, in de kwade zin van het woord.
Een bijzonder verhaal is dat hij zijn schoondochter Heintje Stoelhorst
een keer betrapte op het drinken van iets melk wat zij juist van den koe
gemolken had. Hij werd erg kwaad op haar omdat de melk bedoeld was voor
de verkoop, niet om zelf van te drinken. Maar Heintje had maar iets gedronken
en had grote behoefte door al het zware werk en het baren van al die kinders
op Erve Strookappe. Ze werd daarom zo boos dat zij de emmer met melk over
haar schoonvader gooide! Een terechte reactie van Heintje die niet bang
uitgevallen was, maar we moeten ons ook wel realiseren dat dit een heel
andere tijd was en het een grote en arme familie was waar de eindjes aan
elkaar geknoopt moesten worden en Hendrik Jan zal ongetwijfeld met goede
bedoelingen gehandeld hebben. Hendrik Jan Strokappe is overleden op 11
november 1938 en ligt begraven in het familiegraf van de familie Strookappe
in Almen. |
|
|
Voor
wij verder gaan met de kinderen van Hendrik Jan kijken we eerst
nog even naar moeders Hendrika
Muil. Zij werd op 23 november
1859 geboren als dochter van Albert Muil en Hendrika Baankreis en
kleindochter van Engbert Muil en Janna Meijer. Vader Albert is geboren
in Gorssel en moeder Hendrika is geboren in Holten. Zij trouwden
op 31 januari 1856 in Diepenveen en gingen wonen in Bathmen (Zuidloo)
waar Hendrika geboren is. In 1863 verhuist het gezin Muil naar het
Neerdorp in Holten en gaat er wonen op erve Rutgers. Hendrika had
één oudere broer Jan Hendrik Muil, geboren 09-10-1857
en één jongere zuster Egberdina Muil, geboren 19-04-1865
in Holten. |
|
|
|
In
juli 1872 verhuist de familie Muil naar Harfsen en gaat wonen op
boerderij Nachtegaal aan de huidige Heideweg. Deze boerderij staat
vlakbij de Kleine Koekkoek waar de familie Strookappe tot 1844 gewoond
heeft. Hendrika heeft er niet gewoond, zij ging vanuit Holten als
12-jarige direct naar de boer. Dit was akkerbouwer Jan Boschloo
in de Eesterhoek te Gorssel waar
zij tot 1874 werkte. Daarna werkt zij op boerderij Eggink van de
familie Ter Meulen in Oolde, de boerderij waar 70 jaar later haar
kleinzoon Hendrik Gerrit ondergedoken zat en werd opgepakt.
In 1880 werkt ze een half jaar voor Hendrik Nijkamp op de Drie Kieften
in Epse en van augustus 1880 tot haar trouwen werkte Hendrika als
dienstmeid voor Derk Jan Smale op het erve Stenvert in Harfsen,
niet ver van boerderij Nachtegaal. Hendrika blijft hier wonen tot
haar trouwen op 12 november 1881. Hendrika woonde niet met haar
broer en zus in het gezin Muil, maar wel bij de boer! Jan Hendrik
werkte namelijk ook voor Boschloo en Egberdina werkte voor Nijkamp
en Smale. |
|
Overigens
woonden Hendrika’s opa en oma Engbert Muil en Janna Meijer
ook in Gorssel (eigenlijk Joppe) en zijn daar in 1823 getrouwd.
Zij woonden op Erve Vossebeld. Oorspronkelijk
komt de familie Muil van Erve de Muijl uit Gorssel. Dit was een
herberg en boerderij en werd ook wel de Grote Muijl genoemd. Ernaast
gelegen was boerderij de Kleine Muijl. De boerderij lagen in het
buurtschap de Eesterhoek waar ook boerderij Boschloo stond. Meer
over de geschiedenis van de boerderijen en de familie Muil kun je
vinden op de speciale Muil pagina. |
|
|
Broer
Jan Hendrik trouwt met Gerritdina Johanna Hofmeijer en zus Egberdina
trouwt met Karel Kloppers. Ook zij trouwen in Gorssel en gaan
wonen in Harfsen. Jan Hendrik koopt 26 november 1882 de Nachtegaal
van zijn vader en blijft er wonen. Egberdina en Karel Kloppers
hebben gewoond aan de Mashutweg vlakbij katerstede Draassel
welke zij lieten afbreken en 200 meter er vanaf een nieuw boerderijtje
bouwden waar zij gingen wonen.
Opvallend is dat een
dochter en zoon van Jan Hendrik Muil trouwen met een broer en zus
van der Meij. Deze broer (Hendrik Jan) en zus (Bartha Johanna) waren
kinderen van Hendrik Jan van der Meij en Bartha Johanna Klein Baltink
die nog een dochter hadden: Harmina. Het toeval wil dat deze Harmina
mijn overgrootmoeder van moeders kant is, zij trouwde met Hermanus
Aalpol. Zie ook deze kwartierstaat
en klik hier
voor nog een generatie verder terug.
Hendrika overlijdt op 3 januari 1933 en ook zij ligt begraven in
het Strookappe familiegraf in Almen. De oudere kinders Strookappe
herinneren opoe als een heel lieve vrouw. Op bijgaande foto zien
we Hendrika met zoon Hendrik Jan en paard Wakker op weg naar de
markt in Deventer om daar o.a. eieren en boter te verkopen. Ze deden
dat jarenlang elke week. Het verhaal wil dat de foto zal zijn gemaakt
in 1926 en in die tijd ging de 5-jarige (klein)zoon Johan met ze
mee naar de markt, hij lag dan op een deken achterin de wagen. Op
de terugweg namen ze meel mee voor de bakker, dat Gerrit Golstein
zijn geweest die ook de familiefoto van 1931 heeft gemaakt. Hij
werkte ook voor de Roskam en de fotograaf van deze foto stond met
de rug naar de Roskam en zal vast ook Gerrit Golstein zijn geweest.
Maar omdat Gerrit is geboren in 1910 lijkt het jaar 1926 niet waarschijnlijk,
dat zal eerder ongeveer 1931 zijn geweest.
Op een dag hield Wakker halt en weigerde hij nog een stap te lopen.
Het bleek dat in de weg een valkuil was gegraven! Gelukkig was Wakker
erg wakker!
|
|
|
|
|
Jan
Strokappe |
Jan
Strokappe is geboren op 15 januari 1883 als oudste kind van Hendrik
Jan Strokappe en Hendrika Muil. Grappig detail in de geboorteakte
is dat één van de getuigen Berend Jan Bannink is die
op dat moment ook op het gemeentehuis was om aangifte te doen van
de geboorte van zijn dochter Geesken en waarbij Hendrik Jan uiteraard
op zijn beurt getuige was. Jan werd op 1 april 1883 gedoopt in de
kerk van Almen. |
|
|
|
|
Volgens
gebruik nam de oudste zoon de boerderij over van zijn ouders, maar
bij Strookappe was dat niet het geval, want het zou jongere broer
Hendrik Jan zijn die de boerderij over zou nemen. Een generatie
ervoor gebeurde precies hetzelfde toen opnieuw Hendrik Jan, en niet
zijn oudste broer Jan, de boerderij overnam. Jan woont en werkt
anno 1900 op boerderij Groot Bentink in Gorssel en gaat op 19 mei
1903 werken in buurtschap Oxe op de boerderij van Maria Kloosterboer,
net een jaar weduwe van Gerhardus Albertus van Leusen. Nog geen
jaar later, op 17 mei 1904, gaat Jan terug naar de boerderij in
Harfsen en wordt diezelfde dag zijn plaats ingenomen door ... broer
Albert! Op deze dag ruilen de broers dus van bed!
Jan kon gaan werken in Oxe omdat hij eerder in 1903 nog ongeschikt
was verklaard voor het vervullen van de dienst voor de nationale
militie uithoofde van een lichaamsgebrek met nummer 192. Volgens
het reglement van 1872 staat dit voor "halfzigtigheid",
ook wel hemipia, oftewel blindheid over een gedeelte van de retina
aan één of beide ogen t.g.v. een functiestoornis in
de gezichtsbanen. Was dit wellicht ook de reden dat Jan niet de
boerderij overnam? Ook jongere broer Hendrik Jan zou trouwens uit
de militaire dienst worden ontslagen i.v.m. (onbekende) lichaamsgebreken
en andere broer Albert heeft de dienst niet kunnen vervullen omdat
hij op z'n 20ste gehandicapt werd. Hierover meer verderop deze pagina.
|
|
Jan
wordt op 26 maart 1902 aangenomen als lidmaat van de kerk te Gorssel
(hij woont er werkt er voor de familie Roeterdink op Groot Bentink)
en wordt op 26 augustus 1904 weer uitgeschreven i.v.m. vertrek naar
Almen, waar de kerk voor Harfsen staat. Jan heeft iets met de 26ste
van de maand want op 26 januari 1907 trouwt hij met Hermina
Klein Velderman uit Bathmen, dochter van Gerrit Jan Klein Velderman
en Jenneken Klein Baltink, geboren 13-10-1884. Opvallend is dat
Jan zijn achternaam officieel als Strokappe is geschreven, maar
hij zijn handtekening in de huwelijksakte schrijft als Strookappe,
zoals je hierboven kunt zien. Jan en Hermina gaan eerst inwonen
bij vader Hendrik Jan waar Jan waarschijnlijk op de boerderij meewerkt
aangezien hij in de huwelijksakte als landbouwer geregistreerd staat.
Op 18 juli 1907 verhuist het stel echter naar het nabijgelegen Laren
en Jan gaat er werken als botermaker in de fabriek en dagloner.
Op 14 juli 1910 koopt Jan een weiland en moeras in de Harfsense
Emsbroek ter grootte van ruim 3 hectare. Dit betreft perceel 418,
de locatie staat aangegeven op het eerste kaartje van de Boerderij
pagina. De verkoper is Jan Velderman en de verkoopprijs bedraagt
1000 gulden waarvoor Jan bij dezelfde persoon een hypotheek aangaat.
In de akte wordt aangegeven dat er op dit perceel gebouwen gesticht
zullen gaan worden. Het lijkt erop dat op dat moment al besloten
was dat Hendrik Jan junior Erve Strookappe zou overnemen en dat
Jan een nieuwe boerderij zou stichten. |
|
|
|
|
Helaas
is het nooit zover gekomen, want Jan overlijdt nog geen jaar later
op 6 juli 1911 en wordt maar 28 jaar oud. De aangekochte grond wordt
hetzelfde jaar weer verkocht in twee stukken. Kopers zijn Jan Maatman
van De Kleine Boter en Jan Lammerink van Hulshof. Wel staat op deze
plek nu de boerderij waarvan Zwier Zweers en Johanna Dijkerman (schoonzus
van Jan Strookappe van de Nieuwe Braakhekke) de eerste bewoners
waren. Over deze mensen verderop deze pagina meer informatie. Overigens
zou Jan toch de beoogde opvolger zijn geweest van Erve Strookappe
en had zijn jongere broer Hendrik Jan eigenlijk timmerman willen
worden ...
De foto hiernaast is van het huisje van Jan Strokappe in (het buurschap)
Laren. Hij woonde er gehuurd. Het was een doorgangshuis, in de periode
1897 tot 1916 woonde er maar liefst acht gezinnen. Het adres in
die periode was B50, de huidige Deventerweg 61. Het huisje heeft
de naam Klein Ruempol en staat voor boerderij Ruempol. |
|
|
|
|
Op
9 december 1908 wordt in Laren het enige kind van Jan geboren:
Hendrik Jan. Hij was dus nog maar 2 jaar
oud toen zijn vader overleed op 6 juli 1911. Weduwe Hermina hertrouwt
een jaar later met Johannes Gradus Gardinus Nijman. Maar ook Hermina
wordt niet oud en overlijdt op 6 maart 1916 op Beusekamp te Harfsen
aan een longontsteking waarna Johannes hertrouwt met Willemina Johanna
Albertsen, weduwe van Arend Beltman. Zij heeft al een paar kinderen
en Hendrik Jan groeit met deze kinderen Beltman op in Laren en zal
hen later als zijn naaste familie beschouwen. Links hiernaast een
foto van de familie Nijman. Hendrik Jan staat hier rechts op de
foto naast zijn pleegvader Johannes Nijman. |
|
|
|
|
|
De
band met de Strookappe familie gaat echter niet verloren. Zo gaat
Hendrik Jan, ofwel “Hendrik van ome Jan” vaak op nieuwjaarsdag
naar de boerderij in Harfsen van zijn opa en oma, ooms en tante
en natuurlijk zijn vele neefjes en nichtjes. Zij herinneren hem
als een vriendelijke jongen.
Op 13 mei 1927 gaat
Hendrik Jan weer in de gemeente Gorssel wonen en wel in de plaats
Epse. Op 20 oktober 1945 trouwt hij in Diepenveen met Hendrika
Johanna "Jo" van der Meij. Zij is geboren te Bathmen op
18 juli 1914 als dochter van Frederik Jan van der Meij en Jenneken
Kolkman. Frederik Jan was een broer van Hendrik Jan van der Meij
die met Leida Muil, een nichtje van onze Hendrika Muil, was getrouwd.
Zo bestond er al een verre relatie met de Strokappe familie. Hendrik
Jan en Jo gaan wonen aan de Lochemseweg in Harfsen naast de kruidenierswinkel
van Jan Hendrik Muil en Hendrika Gerritdina van der Meij, ook weer
familie. In deze tijd werkt Hendrik Jan voor boer Ter Meulen in
Almen. Op 27 september 1946 wordt oudste zoon Jan in Harfsen geboren
en in 1950 verhuist het gezin naar de Eekweg in Gorssel waarna hij
daar gaat werken voor boer Wiltink in Gorssel waar hij o.a. aardappels
rooide zoals te zien is op de foto hierboven. Hendrik Jan heeft
altijd voor boeren gewerkt en kwam graag op de boerderij zoals die
van de familie Strookappe in Harfsen en van de buren Steging in
Gorssel. Op 1 juni 1952 werd jongste zoon Freek geboren in Gorssel.
Hendrik Jan is zijn hele leven in Gorssel blijven wonen en is daar
overleden op 8 mei 1959. Jo verhuisde na zijn overlijden met de
kinderen naar Nijverdal en is daar overleden op 9 juni 2001.
|
|
|
Alle gegevens
van Jan Strookappe komen uit akten aangezien er geen verhalen over hem
bekend zijn. Dit komt omdat hij al in 1911 overleden is en zijn zoon Hendrik
Jan dus geen herinnering aan hem kan hebben gehad. De kinderen van Hendrik
Jan hebben hem ook niet gekend. Het enige verhaal wat bekend is dat Hendrik
Jan vertelde dat zijn oudere broer Jan bij een boer in Almen(?) diende
en dat hij op zondagavond, als Jan weer naar de boer ging, de helft van
de weg met hem meeliep. |
|
|
Nog even terug naar de plek waar
Jan Strokappe zijn boerderij had moeten bouwen. Deze boerderij
kwam er later en kreeg de naam Eiergoor. Eerste bewoners waren
Zwier Zweers en Johanna Dijkerman, geen onbekenden van de familie
Strookappe. Johanna Dijkerman was een schoonzus van Jan Strookappe
die op de Nieuwe Braakhekke woonde. Na het overlijden van haar
man Christiaan Braakhekke in 1910 heeft ze daar ook nog een tijdje
gewoond. Met hem woonde zij eerst op Erve Dollekamp, vlakbij Erve
Strookappe en vrijwel op de plek waar de Strookappes tussen 1844
en 1865 gewoond hebben, hierover meer op de Boerderij
pagina! Oorspronkelijke hoofdbewoner van Dollekamp was Hendrik
Willem Dollekamp, een oom van Johanna. In 1912 verhuist Johanna
en haar twee zonen van de Nieuwe Braakhekke naar Laren en gaat
wonen in het huis waar daarvoor Jan Strokappe woonde! Deze kwam
vrij nadat Hermina Klein Velderman op 4 mei 1912 hertrouwde met
Johannes Gradus Gardinus Nijman en toen samen met haar zoon Hendrik
Jan Strokappe bij hem ging wonen. Johanna woonde er tot 18 september
1915, de dag dat zij trouwde met Zwier Zweers, die zelf weduwnaar
was van Maria Holmer.
|
|
|
|
Johanna Dijkerman
is overleden op 4 februari 1925 en Zwier hertrouwde daarna met Harmina
Hendrika ten Holt, beste vriendin van Heintje Stoelhorst, echtgenote van
Hendrik Jan Strookappe. Hierover meer verderop deze pagina. Zwier was
daarom een vaak geziene gast bij Erve Strookappe en de kinders van Strookappe
noemden hem Zwieroom. Kortom, Zwier en Johanna hebben nauwe banden met
de familie Strookappe gehad! |
|
|
Albert
Strokappe |
|
Geboren
als Albert Strokappe op 14 oktober 1886, maar uiteindelijk werd
dit automatisch Albert Strookappe met dubbel O aangezien hij zijn
hele leven bij zijn jongere broer Hendrik Jan en zijn gezin heeft
ingewoond en deze de familienaam Strookappe hadden. De voornaam
is vernoemd naar zijn opa Albert Muil. Albert is op 7 november gedoopt
in de kerk van Almen.
|
|
|
|
Op
17 mei 1904 vertrekt Albert naar Oxe om te gaan werken als boerenknecht
en neemt daar de plaats over van oudere broer Jan die weer terugkomt
naar Harfsen. Een jaar later, op 25 mei 1905, gaat hij werken als
boerenknecht bij Holstege in Oolde bij Laren. Op zondagavond 17
december van dat jaar wordt Albert in Harfsen overreden door de
laatste tram van Laren naar Deventer. Hierdoor worden beide benen
boven de enkel zwaar verminkt waardoor hij nooit meer heeft kunnen
lopen. Volgens de bevolkingsregisters van Laren en Gorssel verhuist
Albert op 19 januari 1907 naar zijn ouderlijk huis maar het is aannemelijk
dat dit al eerder gebeurde omdat hij niet meer als knecht bij de
familie Holtstege dienst kon doen.
Hij moest zich kruipend voortbewegen, maar op latere leeftijd (in
de oorlog) kreeg hij van de dominee een rolstoel met fietsbanden
en een trapmechanisme die hij met zijn handen bediende. Hele tochten
maakte hij toen, Albert kwam overal en leefde helemaal op! De verpleging
van Albert na zijn ongeluk kostte zijn vader veel geld dat er eigenlijk
niet was en zodoende diende Hendrik Jan bij de gemeente Gorssel
het verzoek in om de rekening ad 169 gulden voor de verplegingskosten
van zijn zoon te betalen. De gemeente wees dit verzoek af "vermits
adressant reeds meer dan voldoende door de gemeente is gesteund"
zoals in de krant van 20 april 1907 was te lezen. Hendrik Jan klopte
blijkbaar vaker aan bij de gemeente.
|
|
|
|
Albert
was een bijzondere man, verdiepte zich in de theologie, was erg
religieus en predikte en zong wat af in zijn leven. Hij is nooit
getrouwd geweest, maar zou een goede vader zijn geweest, want hij
was erg zorgzaam en als een vader voor zijn vele neefjes en nichtjes
die met hem op de boerderij woonden. Bij Albert konden de kinderen
altijd terecht en dat was handig aangezien zijn broer Hendrik Jan
en schoonzus Heintje al hun handen vol hadden aan de boerderij en
het huishouden. Hiermee werd Albert eigenlijk het middelpunt van
de familie. |
|
Hij
leerde de kinderen van allerlei dingen en hielp op de boerderij
met o.a. het karnen en maken van boter en het schillen van de aardappels
voor de hele familie en dan hebben we het over een driekwart emmer
vol! In de oorlog handelde hij in textiel (garen e.d.) en kreeg
daardoor de bijnaam Zwarte Albert. In 1944 wordt hij veroordeeld
tot het betalen van 400 gulden boete voor het "koopen van een
aantal distributiebescheiden" zoals in De Koerier Deventer/Zutphen
van 15 juli 1944 te lezen was.
Maar voor zijn neefjes en nichtjes was hij Alboom. Albert maakte
voor het slapen gaan vaak ook nog een rondje door de kamer en blies
dan als laatste de lamp uit waarna de hele Strookappe familie sliep.
Daar kon een eind aan komen als de uil begon te huilen, want dat
was een slecht teken omdat er dan iemand in de buurt zou overlijden.
Hendrik Jan senior pakte dan het geweer van de schouw en liep ermee
naar buiten en knalde ermee in de lucht. De familie was wakker,
maar kon met een gerust hart verder slapen, want meneer de uil hield
voorlopig wel zijn snavel!
|
|
|
Albert
is op 9 april 1960 in Deventer overleden en was toen woonachtig
in een verpleeghuis te Diepenveen. Hij is op 14 april 1960
begraven in het familiegraf te Almen. In Harfsen woonde hij
vanaf 1954 in de nieuwe boerderij en de foto hiernaast is
daar gemaakt.
Nog even terug naar de boerderij waar Jan en Albert elk een
jaar gewerkt hebben. Dit is boerderij Hof te Oxe gelegen naast
het landgoed Oxerhof. Jan en later Albert werkten en woonden
hier van mei 1903 tot mei 1905. Persoonlijk ben ik benieuwd
wat de jongens er verder uitgespookt hebben en met name hoe
de relatie met de hond van de boerderij was. Want
ruim een eeuw later, in oktober 2006, werd een kleinzoon (ik
dus) van hun jongere broer Hendrik Jan zonder aanleiding flink
in de kuit gebeten. Werd hier een oude rekening vereffend?
We zullen het waarschijnlijk nooit weten!
|
|
|
|
|
|
Hendrik
Jan Strookappe jr.
|
|
|
Eigenlijk
de onbetwiste hoofdpersoon van deze website. Hendrik Jan woonde
niet alleen zijn hele leven op de boerderij, maar werkte er ook
en is de eerste Strookappe die zijn hele leven als landbouwer geregistreerd
staat. En dan is Hendrik Jan ook nog eens de vader van 15 kinderen,
39 kleinkinderen en 61 achterkleinkinderen en daarmee ongetwijfeld
de Strookappe met de meeste nakomelingen. Hendrik Jan werd geboren
op 24 september 1890 om 23:00 uur in Harfsen als derde zoon van
Hendrik Jan Strokappe en Hendrika Muil en gedoopt op 2 november
1890. Door het vroegtijdige overlijden van later geboren broertjes
en zusje bleef Hendrik Jan de jongste van het gezin. Na school en
ongetwijfeld uit werken bij de boer gaat Hendrik Jan op 28 september
1910 in militaire dienst, maar wordt nog geen twee weken later op
11 oktober alweer ontslagen i.v.m. lichaamsgebreken. |
|
Dat komt Hendrik Jan niet slecht
uit, want daags te voren op 10 oktober 1910, koopt hij een groot
stuk broekgrond van Derkje Slagman. Het is het weiland rechtsachter
de boerderij richting boerderij Het Emsbroek. Zie de Boerderij
pagina voor de exacte positie. Het betreft kadastraal perceel
410 welke 3,238 ha groot is en Hendrik Jan betaalt er 1300 gulden
voor welke wordt voldaan middels het aangaan van een hypothecaire
overeenkomst met dezelfde Derkje Slagman. Hendrik Jan was net
20 jaar oud en heeft duidelijk zijn zinnen gezet om de boerderij
van zijn vader over te nemen en uit te breiden. Een soortgelijke
actie deed zijn vader in 1881 toen hij "het veld" (perceel
612) kocht en zijn vader Jan nog hoofdbewoner van Erve Strookappe
was.
|
|
Nog
geen jaar later, op 5 oktober 1911, is het al zover: Hendrik Jan
junior wordt de eigenaar van Erve Strookappe. Eerder dat jaar, op
6 juli, is zijn oudste broer Jan overleden en broer Albert was door
zijn handicap niet in staat landbouwer te worden, dus het was heel
logisch dat Hendrik Jan junior de boerderij van senior overnam.
De bedoeling was het echter wel dat oudere broer Jan de boerderij
over zou nemen en Hendrik Jan had eigenlijk timmerman willen worden!
Hendrik Jan had ondertussen ook al zijn eerste echtgenote leren
kennen en de trouwplannen waren al gemaakt dus het is niet vreemd
dat van te voren de zaken goed geregeld werden. Wat hielden deze
in? Wel, Hendrik Jan koopt van zijn ouders een huis en erf met schuur,
bouwland, weiland en heide gelegen te Harfsen met een totaaloppervlak
van ruim 8,5 hectare. Met perceel 410 erbij is Hendrik Jan junior
dan al eigenaar van bijna 12 hectare grond, niet gek voor een 21-jarige!
Verder koopt hij al de zich in en om het huis en erf bevindende
roerende lichamelijke goederen. Een opsomming hiervan kun je vinden
op de Boerderij pagina. De koopprijs
van het geheel bedraagt 6000 gulden. De helft wordt voldaan door
het overnemen van hypothecaire en huiselijke schulden. De andere
helft wordt door Hendrik Jan voldaan door het aangaan van de verplichting
om zijn ouders en broer Albert levenslang ten zijne huize te verplegen,
hun kost, drank, kleren, vuur en licht, bewassing en in het algemeen
alles te verschaffen wat zij overeenkomstig hun stand en gewone
levenswijze nodig hebben, bij ziekte hun de nodige oppassing te
verlenen met inbegrip van doctorale en medicinale hulp en om hun
bij overlijden een fatsoenlijke begrafenis te verzorgen. En aldus
zou geschieden! Overigens werd dit kostcontract op 17 maart 1922
nog gewijzigd en werd o.a. een opzegtermijn van drie maanden bepaald.
Tevens werd de afkoopsom van het contract naar Hendrik Jan senior
en Hendrika Muil verhoogd van 3000 naar 6000 gulden en moest niet
alleen een span bedden maar ook de nodige kleren, tafel met stoelen
en hetgeen verder vereist is voor de meubelering van een kamer worden
gegeven. Overigens was Hendrik Jan senior twee dagen daarvoor nog
betrokken bij de koop èn verkoop van een boerderijtje in
Gorssel. Was hij van plan Erve Strookappe te verlaten? Zoals straks
te zien is, werden er in die tijd veel kinders geboren en werd het
wel krap op de boerderij in Harfsen! Het boerderijtje in Gorssel
wordt voor 3500 gulden gekocht van Roelof Voskamp en dezelfde dag
voor dezelfde prijs verkocht aan Gerrit Jan Koldewe. Meer informatie
over dit boerderijtje is te vinden op de Eesterhoek website,
zie boerderijtje Voskamp. |
|
Het
meest bijzondere van deze akte is misschien wel dat tot twee
maal toe het erve "Strookappe" vermeld wordt. Ik
dacht de naam Erve Strookappe zelf bedacht te hebben, maar
dus niet, de naam was reeds bekend! Ook mooi van deze akte
is dat hij ook door Albert is ondertekend, het is daarmee
de enige gevonden handtekening van Albert. Zijn nette handschrift
was hierboven al te bewonderen. |
|
|
|
|
|
Op
3 februari 1912 trouwt hij met de 27-jarige, en dus 6 jaar
oudere, Jantje
Smale. |
Jantje
werd geboren in Almen op 2 juli 1884 als dochter van Gerrit
Smale en Tonia Smale, die neef en nicht van elkaar waren.
Hun vaders Arend en Jan Smale zijn namelijk broers en zonen
van Jan Sma(a)le en Henders Scholthof die op boerderij Kemping
(ook wel Keiminck) en later op erve Wevers onder Kring van
Dorth woonden. De familie dankt zijn naam - en woonde oorspronkelijk
op - erve Smale welke in de Schoolt bij Kring van Dorth stond.
Net als de Strookappe familie heeft de familienaam van Smale
dus ook haar oorsprong in een boerderijnaam.
Jantje's vader Gerrit Smale wordt geboren op 4 april 1848
op boerderij Hakkert onder Dijkerhoek in Holten en haar moeder
Tonia Smale op 6 juni 1852 op boerderij Stenfert in Harfsen.
Zij trouwen in Gorssel op 19 februari 1874 in Gorssel en gaan
wonen in Oxe. Zij krijgen er de eerste drie kinderen van overzicht
hiernaast en deze stamboom.
De laatste zes kinderen, waaronder Jantje, worden geboren
in Almen op Groot Besselink, een grote boerderij met veel
dienstknechten en dienstmeiden die voor de Smales werkten.
De familie is er komen wonen in maart 1881. Op 8 februari
1902, vader Gerrit is in 1901 overleden, verhuist het gezin
naar Vorden, maar Jantje gaat niet mee en gaar werken op het
erve Nijenhuis in Almen en bleef dat doen tot aan haar trouwen.
Bijgaande foto moet in deze periode zijn gemaakt aangezien
zij op deze foto 18 jaar oud zou zijn geweest. Bij de stamboom
van de Smale familie zijn ook foto's te zien van moeder Tonia
Smale en zus Aaltje Smale. |
|
|
In
1906 trouwt broer Antonie en gaat wonen op erve Braakhekke,
vlakbij het kleine boerderijtje van de Strookappe familie.
Op deze manier leert Jantje mogelijk onze Hendrik Jan kennen.
Ook is het zo dat Hendrika Muil (Jantje's toekomstige schoonmoeder)
voor Jantje's oom Derk Jan Smale heeft gewerkt en zodoende
kan het contact ook zijn ontstaan. Tegen de zin van haar moeder
trouwt Jantje met het arme boertje Hendrik Jan Strookappe
wiens charmes groot moeten zijn geweest. Uit dit huwelijk
worden drie kinderen geboren, deze worden hieronder genoemd
in het totaaloverzicht van kinderen van Hendrik Jan. Jantje
overleed echter al op 3 november 1917, ze werd maar 33 jaar
oud. Ze is waarschijnlijk overleden aan een nierziekte en
er bestaat ook een verhaal dat zij op dat moment in verwachting
was van een vierde kind wat gezien het feit dat haar vorige
kind “alweer” twee jaar daarvoor was geboren,
zeer goed mogelijk is geweest. Jantje is op 5 november 1917
begraven in Almen. |
|
|
|
Op
27 juli 1918 wordt de nalatenschap van Jantje Smale in een akte
vastgelegd, hierover meer op de Boerderij
pagina. Hierin wordt ook geschreven dat Hendrik Jan Strookappe senior
de voogd was over de twee nog levende kinderen van Jantje: Gerrit
en Hendrik Jan. Hij was zodanig benoemd en beëdigd op 30 november
1917. De nalatenschap van Jantje was niet erg groot, mede doordat
zij tegen de zin van haar moeder met Hendrik Jan trouwde. Wel waren
er twee gouden oorbellen waarvan er één naar zoon
Gerrit ging en de andere naar zoon Hendrik Jan. Tegenwoordig zijn
zij allebei bij de dochter van Gerrit. |
|
|
|
|
|
|
Hendrik
Jan Strookappe hertrouwde op 7 juni 1919 met Heintje
Stoelhorst. Getuigen
van het huwelijk waren Evert Jan Nieuwenhuis, een 57-jarige landbouwer
uit Steenderen bij wie Heintje opgroeide, en Karel Kloppers, een
55-jarige landbouwer uit Harfsen en oom van Hendrik Jan en zwager
van Hendrika Muil en Hendrik Jan sr. Karel Kloppers was ook getuige
bij het eerste huwelijk van Hendrik Jan. Een foto van hem staat
in de Muil stamboom. |
|
|
Op
11 juni 1919, vier dagen na het huwelijk, laten Hendrik Jan en Heintje
een verklaring van huwelijksaanbrengsten opstellen. Hendrik Jan
blijkt eigenaar van meubelen, huisraad, levende have, wagens, gereedschappen
etc. t.w.v. 2660 gulden en heeft daarnaast nog 500 gulden op de
bank en 100 gulden in een oude sok. En dan is hij ook nog eigenaar
van het huis met schuur, erf, bouwland, weiland, heide en broekgrond.
Daar tegenover staan schulden waaronder een hypotheek. Per saldo
blijkt Hendrik Jan wel iets meer te bezitten dan Heintje die niet
meer heeft dan een kast van 25 gulden, kleren t.w.v. 125 gulden,
goud en zilver t.w.v. 25 gulden en een spaarbankboekje met daarop
83 gulden. Maar geen schulden! |
|
|
Heintje
werd op zondag 18 maart 1900 om zeven uur in de ochtend geboren
in het huis van wijk A, nummer 320 (aan de huidige Rozenweg)
te Lochem als dochter van Hendrik Gerrit Stoelhorst en Garritdina
Hiddink. Zij was het
vierde kind van de in totaal acht geboren kinderen, zie overzicht
hiernaast. Er zou in 1911 ook nog een negende doodgeboren
kind zijn, echter is hiervan geen akte beschikbaar.
Vader Hendrik Gerrit werd geboren op 17 september 1868 in
Laren en moeder Garritdina werd geboren op 13 maart 1872 in
Ruurlo. Ze trouwden op 29 april 1893 in Laren en gingen wonen
in Lochem. Hendrik Gerrit was bij zijn trouwen boerenknecht
van beroep en Gerritdina was dienstbode. In mei 1902 verhuist
het gezin, toen bestaande uit vader, moeder, Gerritdina, Jan
en Heintje (Willem was in december 1901 al overleden) naar
Apeldoorn maar komt in januari 1903 alweer terug naar Lochem
waar dan ook de andere vier kinderen worden geboren. |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
Gerritdina |
21-08-1893 |
2 |
Jan |
07-05-1895 |
3 |
Willem |
28-03-1897 |
4 |
Heintje |
18-03-1900 |
5 |
Hendrik Gerrit |
18-07-1903 |
6 |
Dina Frederika |
07-07-1905 |
7 |
Gerrit Jan |
30-06-1907 |
8 |
Willemina |
17-07-1908 |
|
|
|
|
|
Op
17 september 1908 verhuist Heintje samen met haar broertje Hendrik
Gerrit en zusje Dina Frederika naar pleeggezinnen in Steenderen.
Dina Frederika gaat wonen bij het gezin van klompenmaker Derk Massink
en zijn vrouw Willemina Jansen en staat tussen hen op de groepsfoto
hieronder. |
|
|
|
Heintje
en Hendrik Gerrit worden samen opgenomen in het gezin van landbouwer
Evert Jan Nieuwenhuijs in buurtschap de Covik aan de huidige Paardestraat.
Evert Jan en zijn vrouw Johanna Willemina Jansen (die een zus is
van bovengenoemde Willemina Jansen) hadden zelf geen kinderen en
woonden samen met broer Johan Nieuwenhuijs, nicht Gardina Willemina
Massink (dochter van Derk Massink), haar man Lambertus Hissink en
kinderen Johanna Everdina en Willemina Gardina Hissink. Hierboven
een aantal foto's van genoemde personen. Op de groepsfoto zitten
rechts Lambertus Hissink en Gardina Willemina Massink, ook wel Bart
en Dina. Heintje heeft altijd met hen contact onderhouden. De boerderij
van de familie Nieuwenhuijs is in 1926 afgebroken en er is toen
een nieuwe boerderij gebouwd. Deze werd bewoond door Bart en Dina
Hissink en nu woont er hun kleinzoon Bart Boenink. Er is geen foto
van de oude boerderij. Bij de boerderij stond veel fruitbomen en
de oogst (peren) ervan is te zien op de rechterfoto hierboven. |
|
|
Heintje
gaat naar school in Steenderen en de foto hieronder komt uit
een schoolfoto van 1913. Het is de oudste foto die er van
Heintje is. Op 1 mei 1915 gaat Heintje als boerenmeid werken
voor landbouwer Bernard Wansink en anderhalf jaar later op
1 november 1916 gaat zij als dienstmeid werken voor dominee
Pieter Nicolaas Pikaar en gaat er wonen op pastorie de Wheme.
In april 1918 vertrekt ze naar Lonneker bij Enschede en komt
in december alweer terug naar Steenderen en gaat er nog een
keer als boerenmeid aan het werk, dit keer op de boerderij
van Hendrik Jan Arendsen. Uiteindelijk vertrekt ze dus op
7 juni 1919 naar Harfsen toen ze trouwde met Hendrik Jan Strookappe.
Even tussendoor: Doordat Heintje voor een dominee had gewerkt,
wist ze hoe ze netjes een tafel dekken moest. Toen Jan en
Marietje van Uden eens kwamen eten, dekte Heintje de tafel
met drie borden op elkaar, voor elke gang één.
Hendrik Jan, die zoiets niet gewend was, keek Heintje verrast
aan en zei "Wat doen je nu dan, Heintje?!".
|
|
|
|
Vader,
van beroep hulpstoker, en moeder Stoelhorst wonen ondertussen in
Enschede waar ook andere kinderen zijn gaan wonen. Ze woonden op
verschillende adressen, maar de langste tijd in de Zwanensteeg.
Op 29 april 1948 zijn zij 55 jaar getrouwd op welke dag onderstaande
foto is gemaakt. |
|
|
Het was
een hele afstand van Harfsen naar Enschede, maar vooral de
jongere kinderen van Heintje ondernamen wel eens de reis per
trein om er bij opa en oma te gaan logeren. Ze keken er hun
ogen uit in deze grote textielstad! Al het geld ging er op
aan bioscoopkaartjes en snoep en uiteindelijk was er geen
geld meer om de terugreis te betalen, Frits weet er alles
van!
Andersom kwamen oma en vooral opa Stoelhorst ook graag naar
Harfsen en hielpen er dan op de boerderij. Tijdens één
van zijn verblijven op Erve Strookappe is Hendrik Gerrit Stoelhorst
er overleden op 8 september 1950.
Garritdina Hiddink is een jaar later op 17 april 1951 overleden,
wel in Enschede waar zij het laatste jaar inwoonde bij oudste
dochter Gerritdina in de Stevenfennestraat. Beiden zijn begraven
in Laren.
Voor meer informatie over de Stoelhorst familie klik hier
en hier.
|
|
|
|
Familiebijeenkomsten
van de familie Stoelhorst werden vaak gehouden op de Strookappe boerderij
in Harfsen. Meestal werden deze gehouden op moederdag. De hele familie
zat dan aan een grote tafel met daarop hoge stapels brood met boter, een
grote suikerpot en vele kopjes koffie en thee. Het was er dan erg gezellig! |
|
Beste vriendin
van Heintje was Harmina Hendrika ten Holt. Haar ouders waren beiden overleden
toen ze op de oudejaarsdag van 1915 bij de familie Nieuwenhuijs in Steenderen
kwam wonen. Ze was toen net 12 jaar oud (zij is geboren op 24 december
1903) en dus bijna vier jaar jonger dan Heintje. Op augustus 1918 vertrekt
Harmina naar Harfsen en gaat als dienstmeid aan de slag bij ... de familie
Strookappe! Hendrik Jan was alweer een tijdje weduwnaar na het overlijden
van Jantje Smale op 3 november 1917 en kon dus wel wat hulp gebruiken
in de huishouding en op de boerderij. Maar eigenlijk was Hendrik Jan op
zoek naar een nieuwe echtgenote. Daarvoor kwam de 14-jarige Harmina natuurlijk
niet in aanmerking, maar zij kende nog wel iemand! Zo kwam de 18-jarige
Heintje op bezoek in Harfsen en trouwde zij op 7 juni 1919 op 19-jarige
leeftijd met Hendrik Jan. Ook hier (net als bij Jantje) raadde de familie
haar het huwelijk af, immers was Hendrik Jan tien jaar ouder, had hij
al twee kinderen en was het erg hard werken op de boerderij. Maar ook
nu wogen de nadelen niet op tegen de charmes van Hendrik Jan! Harmina
bleef nog tot 8 september helpen op de boerderij en ging daarna werken
op boerderijen in Oolde en Baak. |
|
|
Op
14 november 1925 komt Harmina terug naar Harfsen en gaat werken
bij Zwier Zweers die op 4 februari van dat jaar weduwnaar was geworden
van Johanna Dijkerman zoals al eerder op deze pagina was te lezen.
Het laat zich raden door wie zij getipt is! Het klikt tussen Zwier
en Harmina en zij trouwen op 18 mei 1929. Zo trouwden de vriendinnen
allebei met Harfsense weduwnaren.
Op de foto rechts staan v.l.n.r. Zwier, Harmina, Hendrik Jan en
Heintje. Bijzonder is het dat de vier personen ongeveer even groot
zijn, maar vele jaren later zou dat anders zijn. Zwier (die metselaar,
schoonmaker, bakker en boer van beroep is geweest) en Hendrik Jan
zijn door het harde werken "gekrompen" en de beide dames
(die overigens ook hard hebben gewerkt) staken er zodoende groot
bij af. |
|
|
|
Zo zijn er
nogal wat overeenkomsten, maar de tijd in het pleeggezin zal de basis
zijn geweest voor deze hechte vriendschap. Op de foto linksboven zien
wij v.l.n.r. Harmina, Heintje en dochter Heintje Strookappe nadat ze een
bezoek hebben gebracht aan de Harfsense kermis. Harmina Hendrika ten Holt
werd moeder van zes kinderen en is overleden op 17 april 1961. Zwier Zweers
had in totaal 15 kinderen (ook weer een overeenkomst met Hendrik Jan)
en is overleden op 18 januari 1960. Het echtpaar woonde aan de Lochemseweg
in Harfsen. Hier kwam Albert Strookappe ook vaak om zijn handelswaar te
verkopen en daar aangekomen riep hij dan "Albert, Albert!".
De familie Zweers kwam dan met twee stoelen naar buiten. Albert kroop
dan vanuit zijn wagentje op de eerste stoel en schoof dan door naar de
tweede stoel die ernaast was gezet. En zo werden de stoelen om en om verzet
totdat Albert het huis in was geschoven! |
|
|
Hendrik
Jan Kinders |
|
In
Harfsen wordt Heintje moeder van maar liefst twaalf kinderen en brengt
daarmee het totale aantal kinderen van Hendrik Jan op vijftien! In bijgaand
overzicht zijn de eerste drie kinderen van Jantje Smale en zijn de overige
twaalf kinderen van Heintje Stoelhorst, die allemaal uitgebreid de revue
passeren op de Kinders
pagina.
|
|
|
|
|
De
Strookappe familie van Hendrik Jan groeide met zoveel kinderen uit
tot een grote boerenfamilie waar altijd hard gewerkt moest worden,
maar waar het ook goed toeven was. Er was bij Strookappe altijd
wat te beleven, er mocht van alles en het was er altijd drukke en
gezellige boel. Niet alleen door het grote aantal gezinsleden maar
ook door de mensen die graag bij Strookappe over de vloer kwamen
(waardoor er elke zaterdagmiddag flink geboend moest worden) en
altijd welkom waren in de zoete inval aan de Emsbroekweg waar gezelligheid
troef was! Voor velen en vooral kinderen was de Strookappe een toevlucht.
In het gezin werd veel plezier gemaakt en vaak gezongen in het genre
van alledaagse liedjes tot godsdienstige liederen. Niet iedereen
was even muzikaal, van Hendrik Jan senior is bekend dat hij in de
kerk nogal eens uit de maat "zong" ...
In deze grote familie moest hard gewerkt worden om voldoende geld
te verdienen en het huishouden draaiende te houden. Hendrik Jan
en Heintje waren daarom altijd druk en zo gauw de kinders konden
werken moesten ze ook meehelpen op de boerderij of gingen ze uit
werken bij een andere boer. Buurvrouw Dina Nijkamp hielp ook wel
eens mee. Zo haalde ze s’ avonds 10 paar klompen op bij Strookappe
om ze te schuren en te drogen op de kachel en ze de volgende ochtend
vroeg weer terug te brengen zodat de kinders van Strookappe er weer
mee naar school konden.
|
|
|
|
De
foto hiernaast illustreert als geen ander de gezelligheid in combinatie
met het boerenleven van de Harfsense Strookappes en is daarmee één
van mijn persoonlijke favorieten. Op de foto staan v.l.n.r. Hans
Voortman, Annie Strokappe uit Deventer, Jan Strookappe, een onbekende
vriend uit Den Haag en Frits Strookappe. Op de voorgrond v.l.n.r.
Hanna, Hennie, pa Hendrik Jan en ma Heintje Strookappe. Jan was
weer eens aan het dollen en dat verklaart dat de mensen duidelijk
lol hadden toen de foto genomen werd. Annie en Hans waren op visite
bij de “boerenfamilie uit Harfsen” zoals de familie
van Hendrik Jan in Deventer genoemd werd.
Mooi verhaal is dat Hein een afgekeurde politiehond had en tegen
Frits vertelde dat deze herder, genaamd Windsor, hem zo kon opspeuren.
Frits verstopte zich daarop in een hoge boom, maar Windsor vond
hem toch en bleef onder de boom liggen waarop Frits de boom niet
meer uitdurfde. Elke keer als Frits een poging waagde, joeg Windsor
hem weer naar boven. Hein vond het allemaal prachtig, ging terug
naar de boerderij voor een kopje koffie en liet de hond er mooi
liggen. Frits heeft een best tijdje (ongeveer een uur) mogen genieten
van een mooi uitzicht! Frits nam echter wraak en prikte enige tijd
later aan de eettafel de gehaktbal van Hein aan zijn vork en hield
deze voor aan Windsor. Die bedacht zich geen moment en de gehaktbal
was hap, sloek, weg en Hein had pech! |
|
|
|
Met
Oud & Nieuw bakte Heintje altijd veel oliebollen, een hele melkbus
vol! Deze stond onder de keukentafel en elke keer als de schaal op tafel
leeg was, kwam de melkbus tevoorschijn en werd de schaal weer gevuld!
Met de vele kinders en aanloop van buren, familie, vrienden en kennissen
kwam de melkbus vanzelf wel leeg. Het was er altijd erg gezellig op Nieuwjaarsdag,
zo weet buurmeisje Zusse Nijkamp zich te herinneren. Ze bleef ook wel
eens logeren en dan ging Hendrik Jan altijd 's ochtends de bedden langs
om de kinders te wekken. Dat ging nog niet zo gemakkelijk, vooral met
de jongens. Hij dreigde dan met "als ie er noe niet uutkomt, dan
gee ik zelf ook weerumme!" |
|
Een voorbeeld
dat bij Strookappe alles kon was dat zoon Frits, die leerde voor automonteur,
een motorblok op de keukentafel had gezet zodat die er makkelijk aan kon
werken. Ondenkbaar bij vele gezinnen, maar bij Strookappe geen probleem.
Moeder Heintje vond het alleen maar mooi haar zoon zo bezig te zien. |
|
|
De
oorlog |
|
Een
minder plezierige periode was het natuurlijk tijdens de tweede wereldoorlog.
Er was gelukkig geen honger, maar de familie beleefde angstige momenten.
Zo werd bijvoorbeeld in de hongerwinter van 1944 hun geliefde paard Wakker
door de Duitsers gevorderd om te worden gebruikt als trekpaard. Wakker
werd enige tijd later dood teruggevonden, hij is omgekomen tijdens een
vuurgevecht met vliegtuigen die de Duitsers aanvielen. Niet alleen Wakker
maar ook het paard van de buren Brinoord werd meegenomen. Beide paarden
stonden in een verscholen hut in het gemeenteveld aan de overkant van
de weg, beschut tussen de dennen. |
|
|
In
de periode van 16 december 1944 tot 16 februari 1945 stond aan het
einde van de Emsbroekweg, bij de Braakhekkerbulten aan de Braakhekkeweg
dichtbij de woning van Enderink, een V1 lanceerinrichting waarmee
V1’s op de haven van het al bevrijde Antwerpen werden afgeschoten.
De startbaan was 46,5 meter lang en oplopende tot een hoogte van
15 meter. Een V1 was een soort van robot vliegtuigje van ongeveer
8,5 meter lengte en een vleugelbreedte van 5,4 meter dat een springlading
van zo’n 980 kg naar het doel kon brengen. De boerderijen
en huizen in de directe omgeving werden ontruimd en werden betrokken
door personeel van de lanceerbaan. Hiertoe werd ook boerderij ‘t
Braakhekke gebruikt waar de V1’s gemonteerd werden en waarvandaan
de V1’s met paard en wagen naar de lanceerbaan gebracht werden.
Het gebied bij de lanceerbaan en dus vlakbij Strookappe was spergebied.
Extra beangstigend was het feit dat aan de bedrijfszekerheid van
de vliegende bom nogal eens iets mankeerde. Veel lanceringen mislukten
omdat de motor na het afschieten niet aansloeg of weer afsloeg.
Ook gebeurde het wel eens dat de V1 na de lancering uit de koers
raakte en rondjes in de omgeving ging maken totdat de benzine op
was en het ding naar beneden donderde. Zo stortte er één
neer bij de Esvelddijk. Een spannende tijd dus voor de familie Strookappe
en alle inwoners van de omgeving. |
|
|
De
spannendste tijd was aan het einde van de oorlog. Zo waren er in
de omgeving regelmatig luchtgevechten, werd er nog een koe van Strookappe
gedood door een granaat en werd Frits, die op weg was naar Brinoord,
omsingeld door honderden Duitsers die op de vlucht plotseling opdoken
vanuit het gemeenteveld, maar kleine Frits gelukkig wel met rust
lieten. In april 1945 deden de Duitsers intrek in de boerderij en
uit angst vertrokken moeder Heintje, Hanna, Eppie, Frits en Hennie
voor een paar dagen richting Kring van Dorth waar zij gingen wonen
in boerderij Kemping (oude naam Keiminck) van de familie Wichers
aan de Bielderweg. Deze boerderij werd vele jaren ervoor nog bewoond
door de familie Smale waaronder de beide grootvaders van Jantje
Smale! |
|
|
|
|
De anderen
bleven achter bij de boerderij en sliepen die tijd in de schuilkelder
onder de wagenloods. Hier verbleven ook de families van Everdina Johanna
en Hendrika Johanna Strookappe en zij genoten er van de gastvrijheid die
Hendrik Jan en Heintje hun boden. De boerderij van Everdina Johanna, de
Nieuwe Braakhekke, bevond zich in het spergebied nabij de V1 installatie
en werd door de Duitsers gebruikt als gaarkeuken. Gelukkig bleven de boerderijen
van Koerselman en Strookappe gespaard, de Duitsers verbrandden namelijk
vaak boerderijen als ze er vertrokken en vooral in de omgeving van het
oude Harfsen moesten vele boerderijen het ontgelden. Ook waren er onderduikers
bij Strookappe die zich schuil hielden in het kippenhok in het veld zoals
Joop Swaak van wie beweerd wordt dat hij het schitterende schilderijtje
van de boerderij (zie Huus pagina) heeft geschilderd.
Anderen beweren overigens dat deze gemaakt is door Jannes Jansen uit Twello.
Ook werden vluchtelingen gastvrij opgevangen zoals Roos en Vinke uit Enschede.
Omdat de Strookappe boerderij net buiten het spergebied stond, werd hier
ook wel eens afgesproken tussen een Duitse soldaat (Lange Heinz) en zijn
vriendin uit Zutphen die de wc bij Strookappe graag gebruikte voor een
sanitaire stop. Jan Strookappe moest daar niets van hebben en haalde dan
het houten schot met opening ervan weg, zodat mevrouw het maar met de
koude stenen rand moest doen! Lange Heinz was zo'n slechte nog niet. Op
een avond werd hij vlakbij Strookappe aangevallen door een belager en
schoot hij met zijn revolver. Het was te donker om te zien wie zijn belager
was. Hij spoedde zich daarop naar de familie Strookappe en riep "Sind
Sie allen da?". De familie bleek compleet en Heinz was gerustgesteld. |
|
In de oorlog
ging veel op de bon. Everdina en Hendrika Strookappe verkochten hun snoepbonnen
aan de gebroeders Hendrik Jan en Albert van Erve Strookappe want het geld
konden ze beter besteden aan nuttiger dingen. Hendrik Jan en Albert kochten
er natuurlijk ook geen snoep voor, maar gingen ermee handelen, iets wat
de heren goed konden en vaker deden. Maar ja, deze zwarte handel mocht
natuurlijk niet. Het gebeurde dan ook wel eens dat de heren door de Duitsers
aangehouden werden. Maar naast goede handelaren waren de Strookappes ook
gladde praters en met hun onschuldige gezichten en geloofwaardigheid lukte
het hun keer op keer er onderuit te komen. De zwarte handel leverde Albert
de bijnaam Zwarte Albert op. Uiteindelijk ging het toch nog mis met hem
en werd hij juli 1944 wegens het kopen van een aantal distributiebescheiden
door den economischen rechter te Zutphen veroordeeld tot 400 gulden boete
subs. twee maanden hechtenis.
De Strookappes verkochten ook kruidenierswaren die werden aangeleverd
door Olda uit Apeldoorn. Er werd aan huis verkocht, maar ook bezorgd.
Alle inkomsten waren hard nodig om het grote gezin te onderhouden. Later
zou zoon Hendrik Jan de "winkel" nog overnemen en als kruidenier
werken.
Het absolute dieptepunt van de oorlog voor de familie was uiteraard het
niet meer terugkeren van zoon Hendrik Gerrit uit zijn gevangenschap in
Duitsland. Hierover meer op de Kinders pagina. |
|
|
Opa
en oma Strookappe |
|
Hendrik Jan
en Heintje hebben een druk leven gehad. Hendrik Jan mocht graag wat afstand
nemen van het drukke gezinsleven en het was Heintje die de lakens uitdeelde
bij Strookappe en waar nodig orde op zaken stelde. Of zoals zoon Frits
ooit zei: "mien moe was de kapitein". Nadat in 1941 hun laatste
kind geboren werd en in 1942 de volgende generatie zich aandiende, kunnen
Hendrik Jan en Heintje het iets rustiger aan doen en hadden ze iets meer
tijd voor andere dingen, ook al bleef het natuurlijk een druk leven op
de boerderij. Hendrik Jan was zijn hele leven een druk man, hij was altijd
bezig. Eerst hard werken voor zijn grote gezin, maar ook later zorgde
hij er altijd wel voor dat hij iets om handen had. Heintje werd een trouw
lid van de Hervormde Vrouwengroep te Harfsen. Op weg naar een bijeenkomst
van deze vereniging op 19 maart 1956 (een dag na haar 56'ste verjaardag)
wordt de rust danig verstoord als Heintje op de Lochemseweg in Harfsen
wordt aangereden door een auto. Zij liep daarbij een dubbele armbreuk
op. De bestuurder van de auto reed door, maar werd door getuigenverklaringen
later aangehouden. Er volgde een rechtzaak waarbij Heintje ook nog als
getuige werd gehoord. |
|
|
|
|
Hendrik Jan en Heintje
45 jaar getrouwd in 1964 |
|
|
Heintje Stoelhorst
is op 27 maart 1967, op 2e Paasdag en net na haar 67'ste verjaardag overleden
in het ziekenhuis van Deventer. Met twaalf kinderen en altijd hard moeten
werken op de boerderij heeft ze helaas niet oud mogen worden. In de overlijdensadvertentie
wordt zij terecht genoemd als "onvergetelijke zorgzame moeder".
Zij was een goed mens en erg geliefd bij velen! En ook Hendrik Jan was
een goedzak. Ik heb mijn opa nooit bewust meegemaakt, was nog maar 1 jaar
oud toen hij overleed op 22 december 1968, maar begrijp dat hij bijzonder
geliefd was bij een ieder die hem gekend heeft en ben er daarom trots
op niet alleen de achternaam, maar ook mijn tweede voornaam van hem te
mogen dragen en hoop met deze website een eeuwige herinnering aan deze
bijzondere man te hebben gecreëerd. |
|
Van
Hendrik Jan en Heintje bestaan gelukkig veel foto's. Een groot
aantal daarvan zijn verzameld in de Hendrik Jan en Boerderij
fotoalbums van de fotopagina van deze
website. Maar het meest bijzondere is misschien toch wel een
fimpje welke waarschijnlijk in 1964 is opgenomen in Harfsen.
Het is een heel kort filmpje, maar de bewegende beelden van
Hendrik Jan en Heintje zijn uniek. Klik op de foto hiernaast
om het filmpje te bekijken.
Ook is er een filmpje van de trouwerij van dochter Heintje
Strookappe in 1965 waar Hendrik Jan Strookappe en Heintje
Stoelhorst ook opstaan. Dit filmpje staat op de Kinders
pagina bij het verhaal over jongste dochter Heintje. |
|
|
|
|
Ten
slotte is dit het familiegraf van de familie Strookappe die al een
aantal keren genoemd is op deze pagina. Hendrik Jan, die er op 27
december 1968 is begraven, had de verplichting zijn ouders en broer
een fatsoenlijke begrafenis te verzorgen en mede daarom werd er
gekozen voor een familiegraf met een mooie steen. Hier liggen begraven
Hendrik Jan senior, Hendrika Muil, Albert, Hendrik Jan junior en
Heintje Stoelhorst. Mensen met een interessant verleden die een
groot gedeelte van de geschiedenis van de familie Strookappe in
Harfsen bepaald hebben. Toen ik in november 2006 de letters op het
graf opnieuw aan het beschilderen was, realiseerde ik me dat deze
geschiedenis bewaard moest blijven en begon ik met het verzamelen
van informatie die nu grotendeels op deze website zichtbaar is.
Ben blij die dag de inspiratie te hebben gekregen welke de uiteindelijke
aanleiding was van het onderzoek en deze website. |
|
|
© 2007-2024
Erwin Strookappe |
|